Op 16 april 2024 heeft de Hoge Raad een arrest gewezen waardoor de komende tijd een toename van telefoontjes aan de griffie van de rechtbank en het gerechtshof verwacht kan worden. Wat is daarvan de oorzaak?
Voordat ik de uitspraak van de Hoge Raad bespreek, sta ik eerst stil bij de relevante gebeurtenissen in de procedure bij het gerechtshof.
Gerechtshof
Een advocaat heeft via Veilig mailen (Zivver) op 17 oktober 2022 een beroepschrift ingediend bij het gerechtshof. Een dag later liep de termijn voor het instellen van het hoger beroep af. Het beroepschrift betrof een pdf-bestand, maar dit bestand kon door het gerechtshof niet worden geopend. Het pdf-bestand was beschadigd en het gerechtshof kreeg bij het openen de volgende foutmelding: “Er is een fout opgetreden tijdens het openen van dit document. Het bestand is beschadigd en kan niet worden gerepareerd.”
De advocaat had op 17 oktober 2022 het beroepschrift ook digitaal naar de advocaat van de wederpartij verstuurd. De advocaat van de wederpartij liet op 18 oktober 2022 weten dat hij het bestand niet kon openen.
De advocaat heeft het beroepschrift nog met de post verstuurd en dit is op 1 november 2022 ontvangen bij het gerechtshof.
Het gerechtshof gelast een mondelinge behandeling over de ontvankelijkheid van het beroep en verklaart het hoger beroep niet-ontvankelijk. Het gerechtshof oordeelt dat het fysieke beroepschrift pas op 1 november 2022 is ontvangen. Omdat het pdf-bestand van 17 oktober 2022 niet geopend kan worden, kan het gerechtshof niet vaststellen dat dit een beroepschrift betreft als bedoeld in artikel 359 Rv.
Deze termijnoverschrijding is volgens het gerechtshof ook niet verschoonbaar. In dit kader oordeelt het gerechtshof dat het zeer onwaarschijnlijk is dat het pdf-bestand pas ná het verzenden beschadigd is geraakt.
Hoge Raad
Vervolgens staat in cassatie de vraag centraal of het gerechtshof de advocaat een herstelmogelijkheid had moeten bieden, al dan niet met het geven van een (extra) termijn. Ondanks dat het antwoord op deze vraag door de A-G bevestigend luidt, heeft de Hoge Raad op 16 april 2024 geoordeeld dat dit niet hoeft.
De Hoge Raad oordeelt dat er ten tijde van het indienen van het beroepschrift, geen storing in het systeem was van Zivver. De e-mail van de advocaat van 17 oktober 2022 is namelijk wel ontvangen bij het gerechtshof. Bij deze e-mail zat in de bijlage het beroepschrift. Het systeem zelf werkte dus naar behoren. Dat er vervolgens een fout in het pdf-bestand zit en het pdf-bestand niet geopend kan worden, komt voor risico van de advocaat. Evenmin is volgens de Hoge Raad sprake van een apparaatsfout indien de griffie van het gerechtshof de advocaat (de indiener) er niet op attendeert dat een processtuk niet kan worden geopend.
Conclusie
Een digitale error komt dus voor risico van de advocaat. Ik verwacht dat de griffie van de rechtbank en het gerechtshof de komende tijd meer telefoontjes krijgt vanuit de advocatuur met de vraag of het processtuk is ontvangen én kan worden geopend. Of dit een wenselijk resultaat is van de uitspraak van de Hoge Raad, betwijfel ik ten zeerste.
Auteur: mr. Tine Liefke Wiersma
