Wijzigingen in de Gezondheidswet en in de Jeugdwet en inwerkingtreding van het Besluit openbaarmaking toezicht- en uitvoeringsgegevens Gezondheidswet en Jeugdwet zorgen ervoor dat de Inspectie voor Gezondheidszorg en Jeugd toezichtgegevens over de naleving en uitvoering van regelgeving openbaar moet maken. Deze wijzigingen zijn ingegaan per 1 februari 2019. Wat is er veranderd en welke veranderingen komen er nog meer aan?
Waarom openbaarmaking?
Om te beginnen: waarom zouden inspectiegegevens openbaar gemaakt moeten worden? De Inspectie voor Gezondheidszorg en Jeugd geeft aan dat openbaarmaking de volgende doelen dient:
De wetswijzigingen per 1 februari 2019
Inspectiegegevens werden voorheen actief openbaar gemaakt op grond van artikel 8 Wet openbaarheid van bestuur (Wob). De Gezondheidswet en de Jeugdwet maken openbaarmaking op veel grotere schaal mogelijk dan de Wob dat doet. In de Wob was een individuele belangenafweging vereist. Deze wordt in de Gezondheidswet en de Jeugdwet achterwege gelaten.
In het Besluit openbaarmaking toezicht- en uitvoeringsgegevens Gezondheidswet en Jeugdwet dat op dit onderdeel uitvoering geeft aan de Gezondheidswet en Jeugdwet, wordt bepaald welke informatie openbaar gemaakt moet worden. Verder wordt geregeld de wijze van openbaarmaking, welk bestuursorgaan bevoegd is tot het nemen van de openbaarmakingsbesluiten en de duur van de beschikbaarheid van de openbaar gemaakte informatie op de website van de inspectiediensten. Dit besluit ziet op inspectiegegevens van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA), de Inspectie Gezondsheidszorg en Jeugd (IGJ) en de Inspectie Justitie en Veiligheid (IJenV). In dit artikel beperk ik mij tot openbaarmaking van inspectiegegevens van de IGJ.
Wat wordt er gepubliceerd?
Het gaat op dit moment om de openbaarmaking van inspectierapporten, kennisgevingen over intensivering van het toezicht en informatie over handhavingsmaatregelen. Bij handhavingsmaatregelen moet worden gedacht aan een bevel, aanwijzing of last onder dwangsom. Daarvan maakt de inspectie een samenvatting van het handhavingsbesluit openbaar. De wetten staan niet toe dat persoonsgegevens van derden, bepaalde bedrijfsinformatie en bepaalde vertrouwelijke informatie openbaar wordt gemaakt. Uitkomsten van controle en onderzoek die leiden tot het opleggen van een bestuurlijke boete worden niet openbaar gemaakt. Ook uitkomsten van controle en onderzoek naar aanleiding van meldingen worden vooralsnog niet openbaar gemaakt. Maar ik zeg niet voor niks “vooralsnog“. Hier kom ik later in dit artikel op terug.
Wijze van openbaarmaking
De openbaar te maken gegevens moeten op zodanige wijze openbaar worden gemaakt dat ze actueel en vergelijkbaar zijn en tevens een zo volledig mogelijk, goed te begrijpen beeld geven. Bovendien moeten ze toegankelijk en begrijpelijk zijn voor de doelgroep waarvoor ze bestemd zijn. Een rapport blijft vijf jaar op de website van de inspectie staan.
Wat komt er nog aan: openbaarmaking van calamiteitenrapporten
Inmiddels ligt er een voorstel voor wijziging van het Besluit openbaarmaking toezicht- en uitvoeringsgegevens Gezondheidswet en Jeugdwet. Onder calamiteitenrapport wordt in dit voorstel verstaan een vastgesteld rapport van de IGJ na eigen onderzoek door de IGJ naar aanleiding van de verplichte melding van een calamiteit. Hieronder valt niet calamiteitenonderzoek dat door de aanbieder zelf is verricht. De calamiteitenrapporten worden, met uitzondering van de calamiteitenrapporten in het domein jeugd op dit moment nog niet actief openbaar gemaakt, maar daar zal dit gewijzigde besluit dus verandering in brengen.
Het melden van calamiteiten is voor zorgaanbieders, jeugdhulpaanbieders en gecertificeerde instellingen verplicht. Op grond van de voorgestelde wijzigingen zullen de openbaar te maken calamiteitenrapportages niet de identiteit van de bij de calamiteit betrokken hulpverleners bevatten. Wel zal de naam van de aanbieder openbaar worden gemaakt. Een uitzondering daarop is wanneer de aanbieder, de locatie van de aanbieder waar de calamiteit plaatsvond, of de vakgroep waar de calamiteit plaatsvond, zo klein van omvang is, dat de identiteit van de bij de calamiteiten betrokken hulpverleners eenvoudig herleidbaar zal zijn. Indien op de datum waarop de calamiteit heeft plaatsgevonden bij de zorgaanbieder, op de desbetreffende locatie van de zorgaanbieder, of binnen de desbetreffende vakgroep van de zorgaanbieder, in totaal tien of minder hulpverleners werkzaam waren, wordt ook de naam van de aanbieder niet openbaar gemaakt. De Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst (KNMG) en de Landelijke Huisartsen Vereniging hebben in een reactie op het voorstel laten weten de grens van tien te laag te vinden. Zij stellen voor om deze grens te verhogen naar 25 of minder hulpverleners.
De boetebesluiten blijven ook met dit besluit nog uitgezonderd van openbaarmaking. De verwachting is wel dat in de toekomst ook boetebesluiten openbaar gemaakt zullen moeten worden.
Conclusie
Vanaf 1 februari 2019 dient de IGJ op grond van Gezondheidswet en het Besluit openbaarmaking toezicht- en uitvoeringsgegevens Gezondheidswet en Jeugdwet meer gegevens openbaar te maken dan voorheen. Waar onder de Wob nog een individuele belangenafweging plaatsvond, is dit met de inwerkingtreding van het besluit niet meer het geval. Op dit moment ziet de openbaarmaking op inspectierapporten, kennisgevingen over intensivering van het toezicht en informatie over handhavingsmaatregelen. Calamiteitenrapporten hoeven vooralsnog niet openbaar gemaakt te worden, met uitzondering van calamiteitenrapporten in het domein jeugd. Er is echter al een voorstel om het besluit in die zin te wijzigen dat ook deze calamiteitenrapporten openbaar gemaakt moeten worden. De openbaarmakingsplicht zal in de nabije toekomst waarschijnlijk dus nog verder uitbreiden.
Thema's:
Overheid en onderwijs, Zorg en welzijn en Bestuursrecht
Auteur:
mr. José Kemper
